PLM’DE KONTROLÜ KONFİGÜRASYON YÖNETİMİ TEMELLERİYLE ENTEGRE SÜREÇ MÜKEMMELLİĞİ YAKLAŞIMI (CM2) İLE SAĞLAMAK MÜMKÜN MÜ?

SEMİH ÖTLEŞ (b), SEVİM AYSİMA YAVUZ(c)

aEGE ÜNİVERSİTESİ, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, ÜRÜN YAŞAM DÖNGÜSÜ YÖNETİMİ ANABİLİM DALI

bEGE ÜNİVERSİTESİ ÜRÜN YAŞAM DÖNGÜSÜ YÖNETİMİ MÜKEMMELİYET MERKEZİ

cHAVA ELEKTRONİK SANAYİ A.Ş. (HAVELSAN)

ÖZET

Şirketler, fikirden imhaya kadar ürün yaşam döngüsü evrelerinin her aşamasında ürün üzerindeki kontrolü kaybetme riskine sahiptir. Bu nedenle ürün ve süreç yönetimlerini kurgularken asıl hedef bu riski minimize edecek iyileştirmeleri gerçekleştirmek olmuştur. Dijitalleşme ile birlikte mobil ekranlar ile her an izlenilebilir olan süreçlerin asıl sorunu şirket içerisinde kullanılan pek çok yazılım araçları üzerindeki akışın kurgulanarak veri kaybını nasıl engelleyecekleri olmuştur. Dijitalleşme, PLM ve konfigürasyon yönetiminde dünya endüstrilerinde söz sahibi olan IpX, entegre süreç mükemmelliğine ulaşmak için “Konfigürasyon Yönetimi 2 CM2” metodunun kullanılmasını önermiş ve ürün yaşam döngüsünü “DNA Zinciri” örneklemesi ile anlatmıştır. Bu çalışmada ürün yaşam döngüsü yönetimi, konfigürasyon yönetimi kavramlarının temellerini görerek IpX tarafından geliştirilen örnek modelleri inceleyeceğiz.

Anahtar Kelimeler: Ürün Yaşam Döngüsü Yönetimi (PLM), Konfigürasyon Yönetimi (CM), Konfigürasyon Yönetimi 2(CM2), Dijital İkiz, Dijital Dikiş/İplik, DNA Zinciri

GİRİŞ

PLM, bir şirketin ürünleri için yönetim sistemidir. Ürünlerin sadece bir kısmının değil tüm parça ve ürünlerinden oluşan ürün portföyünü entegre bir şekilde yönetir. Bir şirketin ürünlerinin yönetiminde iş odaklı, resmi olarak tanımlanmış, yaşam döngüsü, bütünsel, dijital, birleşik ve ürün odaklı bir yaklaşımın benimsenmesi gereklidir. En temelde PLM'nin amacı, ürün gelirlerini artırmak, ürünle ilgili maliyetleri azaltmak, ürün portföyünün değerini maksimize etmek ve hem müşteriler hem de hissedarlar için mevcut ve gelecekteki ürünlerin değerini maksimize etmektir.

Bir şirketin PLM Girişimi, iki amacı olan bir girişimdir:

• Şirketin ürünle ilgili performansını iyileştirmek,
• Ürünleri yaşam döngüleri boyunca yönetme yeteneğini devreye sokmak veya geliştirmektir.

Peki PLM’de bahsi geçen ürün ne olabilir? Burada kastedilen ürün her şey olabilir. Bilgisayar, uçak, araba gibi somut ürünler olabileceği gibi, yazılım ve/veya hizmet de olabilir. PLM, odağı “müşteri isteğine uygun ürün oluşturmaya” verir. Şirketin ürünleri müşterinin satın aldığı şeydir. Onlar bir şirketin gelirlerinin kaynağıdır. PLM, şirketin kalbine, belirleyici kaynağına, zenginliğinin kaynağına ve ürünlerine hitap eder. PLM'nin rolü budur, bu yüzden PLM çok önemlidir. Ürünler bir şirketi tanımlar. Ürünleri olmadan, bir şirket aynı olmazdı. Bir şirkette ürünlerinden ve bunların geliştirilmesi ve kullanımının yönetiminden daha önemli çok az şey vardır. Bu ürünler olmadan müşteri ve gelir olmaz.

Ürün yaşam döngüsünün beş aşama vardır. Bu beş aşamanın her birinde ürün farklı bir durumdadır. Hayal etme aşamasında, ürün sadece insanların kafasında bir fikirdir. Tanımlama aşamasında, fikirler ayrıntılı bir açıklamaya dönüştürülür. Gerçekleştirme aşamasının sonunda ürün, müşteri tarafından kullanılabilecek nihai biçiminde bulunur. Kullanım/destek aşamasında ürün, onu kullanan müşterinin yanındadır. Sonunda ürün, artık kullanışlı olmadığı bir aşamaya gelir. Şirket tarafından kullanımdan kaldırılır ve müşteri tarafından elden çıkarılır.

Müşteri bakışı ile ürün yaşam döngüsü aşamaları: Fikir, Tanımlama/Geliştirme, Gerçekleştirme, Kullanım ve Elden çıkarma

Şekil 1: Müşteri gözünden ürün yaşam döngüsü

Üretici bakışı ile ürün yaşam döngüsü aşamaları: Fikir, Tasarım, Üretim, Destek ve Kullanımdan kaldırma

Şekil 2: Üretici gözünden ürün yaşam döngüsü

Satış hacmine göre pazarlamacı bakış açısıyla ürün yaşam döngüsü aşamaları: Giriş, Büyüme, Olgunluk ve Geri Çekilme

Şekil 3: Pazarlama bakış açısıyla ürün yaşam döngüsü

1. NEDEN ÜRÜN YAŞAM DÖNGÜSÜ YÖNETİMİ (PLM) ?

Küreselleşmeyle birlikte ürünlerin yönetimi daha da karmaşık hale geldi.  Küçük ve orta ölçekli şirketler bile dünyanın her yerinde benzer ürünler ortaya çıkaran, ancak kendilerinden daha iyi maliyet/performans sağlayan rakiplerle karşı karşıya kaldı. Artan rekabetin sonucu, şirketlerin daha yenilikçi olmaları, daha iyi ürünler geliştirmeleri, daha hızlı geliştirmeleri ve daha düşük maliyetle geliştirmeleri gerektiğiydi. Küreselleşme aynı zamanda şirketlerin birçok yerde müşterilere yakın olması ve müşteri gereksinimlerini anlaması ve birçok ortamda ürün satması gerektiği anlamına geliyordu. Ancak, ülkeler farklılaştıkça ürün bilgileri de farklılaşmıştır. Şirketler bu farklılıkları anlamalı ve dikkate almalıdır. Örneğin, birçok farklı ortamda fiyatlandırmayı doğru yapmak zorundalar. Ayrıca birçok yerde ve dilde teknik bilgi, parça, ürün ve hizmet sağlamak zorundadırlar. Birçok ülkedeki yönetmelikleri karşılamaları gerekir. Küresel pazar için yeni ve değiştirilmiş ürünlerin piyasaya sürülmesini koordine etmek zorundalar.

Bir şirket içinde ürünün sorumluluğu, yaşam döngüsünün farklı aşamalarında değişebilir. Bu koşullarda ortak bir tutarlı yaklaşımı sürdürmek zor ve zaman alıcı olabilir. Genişletilmiş Kurumsal ortamında daha da zorlaşır. O zaman sorunlar artık sadece işlevler arası değil, aynı zamanda işletmeler arasıdır. Ve bir şirket farklı ürünler için farklı Genişletilmiş Kuruluşlarda çalıştığında daha da zorlaşıyor. Birkaç kıtada, farklı zaman dilimlerinde ve farklı dilleri konuşuyor olabilirler.

Git gide daha karmaşık ve zorlu olan bir ortamda, ürün geliştiren, üreten ve destekleyen şirketlerin bir ürün üzerindeki kontrolünü kaybetmeleri çok kolaylaşmaktadır. Şirketlerin ürün yaşam döngüsünün her evresinde kontrolünü kaybetme riski vardır. Bir ürünün geliştirilmesi sırasında fiziksel olarak mevcut değildir. Ürün geliştirme sırasında kontrolünü kaybederse ürün piyasaya geç kalabilir ve hedeflenen maliyeti aşabilir. Pazara geç çıkan bir ürün örneği Airbus A380'dir. İlk A380'in teslimatı başlangıçta 2005'in son çeyreği için planlanmıştı. Sonunda 2 yıl sonra 2007'nin ikinci yarısında teslim edildi. Geç teslimatın maliyetinin 6 milyar dolar olduğu tahmin edilmektedir.

Ürün üretimi sırasında da sorunlar ortaya çıkabilir. Örneğin, 2021 Eylül ayında Volvo araç firması, ABD'de tam 19.149 adet aracını etkileyecek kapsamlı bir geri çağırmayı emniyet kemerindeki kilitler belirlenen özelliklere göre üretilmediği için tehlike arz ettiği için yapmıştır.

Ürünün kullanımı sırasında kontrolü kaybetmenin sonuçları, hayal kırıklığı ve müşteri için memnuniyetsizliktir. Müşteri memnuniyetsizliği şirketin marka değerine zarar verir ve problemli ürün kaygısı yaratarak müşteri kaybına neden olur. Aynı zamanda yasal yükümlülükler tam karşılamayan ürünler ortaya çıkabilir ve geri çağırma maliyetleri nedeniyle karda azalmaya sebep olacaktır. 2006 yılında Dell, Apple, Toshiba markalı Sony yapımı lityum iyon pillerinin kullanıldığı bilgisayarlar, aşırı ısınma ve bazı pillerin şarj olmasını yarıda kesmesi ve bazılarınınsa şarj olduğu halde bilgisayarı çalıştırmadığı nedenleriyle Apple 1.8 milyon, Dell 4.1 milyon dizüstü bilgisayarları gerdi çağırmıştır.

PLM, onsuz bir şirketin ayakta kalamayacağı ürün geliştirme etkinliğini iyileştirir. Bir şirket için gelecekteki gelirlerin kaynağı, yeni ürün ve hizmetlerin yaratılmasıdır. PLM, bir şirketin inovasyonu geliştirerek, yeni ürünler için pazara sunma süresini kısaltarak ve mevcut ürünler için üstün destek ve yeni hizmetler sağlayarak gelirlerini artırmasını sağlayan faaliyettir. PLM, yeni ürünlerin pazara daha hızlı sunulmasına yardımcı olur. Bir şirketin bir ürünü pazara hızlı bir şekilde sunması önemlidir. Aksi takdirde müşteri, şirketin ürünü piyasaya çıkmadan önce bir rakibin ürününü seçecektir.

PLM, bir şirketin ürünle ilgili maliyetlerini düşürmesini sağlar. Ürün maliyetlerini azaltmak önemlidir. Aksi takdirde müşteri, şirketin ürününden daha düşük maliyetli bir rakibin ürününü seçecektir. Ürünle ilgili malzeme ve enerji maliyetleri, ürün geliştirme sürecinin başlarında sabitlenir. PLM, bunları en aza indirecek araçları ve bilgileri sağlar. Ve PLM, ürünün kullanım ömrünün sonraki dönemlerinde ortaya çıkan geri çağırma, garanti ve geri dönüşüm maliyetlerinin azaltılmasına yardımcı olur.

PLM, müşterilerin ürün kullanımı için daha iyi destek sağlar. Gerekli manuellerin hazırlanması, yedek parça temini ve gerekli diğer yan ürünlerin planlanması ve izlenilmesini sağlar.

PLM, bir ürünün değerinin yaşam döngüsü boyunca maksimize edilmesini sağlar. Ürün bilgilerinin eksiksiz, yakın ve anlaşılır şekilde; doğru zamanda doğru kişilerle paylaşma imkanı sağlar ve ürün yaşam döngüsü boyunca bunu garanti altına alır. Böylelikle ürün hakkında karşılaşılan çok sayıda çelişkili bilgi engeller.

PLM, ürünleri yaşam döngüsü boyunca zamanı planlar ve değişikliklerden kaynaklanan sapmaları dikkate alarak riskleri minimize eder.

PLM, şirketlerin farklı sahalarda ürünler geliştirmelerine ve üretmelerine yardımcı olur. Tasarım zinciri ve tedarik zinciri boyunca iş birliğine olanak tanır.

PLM, ürünün ve ürün bilgisinin yeniden kullanımını en üst düzeye çıkarmaya yardımcı olur.

PLM, ürün ve süreçlerin yönetimini bir araya getirmeye ve mühendislik değişim yönetimi gibi süreçlerin kontrol altına alınmasına yardımcı olur. Yönetmeliklere uygunluğun sağlanmasına yardımcı olur.

PLM, ürün yaşam döngüsü boyunca neler olduğu konusunda şeffaflık sağlar. Yöneticilere ürünlerde ve ürün geliştirme, modifikasyon ve emeklilik projelerinde gerçekte neler olduğu konusunda görünürlük sağlar.

1. KONFİGÜRASYON YÖNETİMİ (Configuration Management/CM) NEDİR?

Konfigürasyon yönetimi; gereksinimler ile ürün arasındaki ürün bilgilerinin tutarlı ve sürekli olmasını sağlamak için süreçlerin, kaynakların ve araçların planlandığı teknik yönetim sürecidir.​ CM kapsamında ele alınan ürünler Konfigürasyon standardı EIA 649’da doküman, tesis, donanım yazılımı, donanım, yazılım, ekipman, malzeme, proses, servis ve sistem olarak açıklanmaktadır. Kısacası CM, ürünler, süreçler ve hizmetlerin yanı sıra bunları açıklayan veriler ve belgeler için de geçerlidir.

ISO 10007 CM’in amacının ürünün mevcut yapılandırmasını, fiziksel ve fonksiyonel gereksinimlerinin elde etme durumunu belgelemek ve tam görünürlük sağlamak olduğunu belirtir.

Konfigürasyon Yönetimi, 1950'lerde donanım malzemesi öğeleri için teknik bir yönetim disiplini olarak Amerika Birleşik Devletleri Savunma Bakanlığı'nda ortaya çıkmıştır. Amerika Birleşik Devletleri Savunma Bakanlığı'nın 1970'lerde yayınlanan "480 serisi" adı verilen bir dizi askeri standart geliştirilmiştir. 1991'de "480 serisi", MIL-STD–973 olarak bilinen tek bir standartta birleştirildi. 1994 yılında Electronic Industries Alliance (EIA) G-33 Veri ve konfigürasyon yönetimi Komitesi'nin bir endüstri Konfigürasyon Yönetimi standardı geliştirme görevini başladı ve EIA-649 oluşturuldu.

Türkiye’de şirketler içerisinde konfigürasyon yönetimi yapılarına ve anlayışına baktığımızda ilk ürün ağaçları ile yeni yeni ise değişiklik yönetimi olarak bilinmektedir. Bu bilinirlilik doğrudur fakat eksiktir. Değişiklik yönetimi geleneksel konfigürasyon yönetiminin 5 temel sürecinden biri, Ürün ağaçları ise konfigürasyon yönetimi ile doğruluğu garanti altına alınan bir çeşit ürün bilgisidir, dokümandır/çıktıdır. CM sözleşmeler, yasal gereklilikler ve mevzuatların ürünü tarifleyen gereksinimlere çevrilmesinden müşteriye teslim edilmesi ve hatta imha/geri dönüşüm sürecine kadar olan tüm süreçlerin planlanmasını sağlamaktadır. Tek bir süreç veya bir bilgi ile sınırlandırılamaz. Konfigürasyon yönetimi, uygun değişiklik süreçleri ve rehberliği sağlayarak, ürün yaşam döngüsünün tüm aşamalarında ürüne ek maliyet oluşturan hatalardan ve bu hataları ortadan kaldırmak için yeniden yapılan işlemlerden kaynaklı israfları ortadan kaldırmayı amaçlar. Fakat şirketler bu hataların nedenlerini araştırırken çözümün konfigürasyon yönetimi olduğunun farkına varmazlar. Günü veya ilgili hatayı ortadan kaldırmaya odaklanan şirketler büyük resmideki eksikliği görmezler.

CM hakkındaki bir diğer yanılgı sadece dokümantasyon işleri olarak görülmesi ve süreçleri yavaşlatacağı, ek iş yükü olacağı yönündedir. Oysa ki konfigürasyon yönetimi kaliteli ürün ortaya çıkarmak için ve ürüne ait her detayla ilgilenir.

Disiplinli bir CM süreci, ürün tanım bilgilerinin ve bu bilgilerdeki değişikliklerin tanımlanmasını, onaylanmasını, doğrulanmasını ve ürünün yaşam döngüsü boyunca üretilmesi ve desteklenmesi için yeterli ayrıntıda kaydedilmesini sağlar. Aynı zamanda ürünün belirtilen şartlara/gereksinimlere uygun olduğunu garanti eder. CM Sürecinin şirketler için önemi tablo-1 de maddelenmiştir. CM süreçleri ürün yaşam döngüsü boyunca sürekli uygulandığında yeniden tasarım, yeniden geliştirme ve ürüne ait dokümanların yeniden oluşturulması gibi israflardan kazanç sağlar.

Konfigürasyon yönetiminin başlıca faydaları şunlardır;

• Ürün gereksinimlerinin düzenli, açık ve anlaşılır olmasını sağlar.
• Ürün bilgilerini kayıt altına alarak kontrol edilmesini sağlar.
• Ürünün gereksinimlere uygunluğunu garanti eder.
• Ürün değişikliklerini yönetir
• Ürünün yerine kullanılabilirliğini ve tutarlı tekrarlanabilirliği kolaylaştırır
• Güvenli ve etkili ürün geliştirme süreci sağlar
• Ürün yaşam döngüsü süreçlerini yönetir
• Veri setlerini planlar ve izeler
• Ürün süreçlerini standartlaştırır.
• Ürün yaşam döngüsü aşamalarında ürüne dair kullanılacak konfigürasyon bilgilerini içeren yapıların tanımlanmasını sağlar.
• Yeni ürünlerin pazara daha hızlı sunulmasına ve özelleştirilmiş bir ürün için teslimat süresinin kısaltılmasına yardımcı olur.
• Müşteriler, daha az cevapsız teslimat taahhüdü ile sipariş ettikleri ürüne ulaşmasını sağlar.
• Gerçek maliyet düşüşlerini daha hızlı uygular.
• İmalat yeniden işleme ve hurda maliyetlerini önemli ölçüde azaltır.
• Malzeme Listesi (BOM) doğruluğunu iyileştirir ve ilgili malzeme israfı ve düzeltme süresinden tasarruf sağlayarak, ürün kalitesi ve envanter doğruluğunda ilgili iyileştirme sağlar.
• Benzer ürünler için hazırlanan birden fazla ürün reçetesini ortadan kaldırır
• Saha bakım, güçlendirme ve onarım maliyetlerini azaltır.
•  Her üründe neyin değiştirilemez olduğunu tam olarak bilir.
• Tasarım Mühendisliği ile dünyanın geri kalanı arasındaki anlayışı ve iletişimi geliştirir.
• Sorumlulukları netleştirir ve böylece parmakla işaret etmeyi ortadan kaldırır.
• Mühendislik ekiplerinin yeniden işlem, doğru veriye ulaşma gibi israf edilen zamanlarını minimize eder.
• Gerekli olmayan veya uygun maliyetli olmayan değişiklikleri sıralar.
• Tek başına kağıt ve kopyalama maliyetlerinde yılda birçok dolar tasarruf sağlar.
• Ürün kalitesini arttırır.
• Mühendislik ve imalatta inovasyon için fırsat yaratır.

Konfigürasyon yönetim standardı olan EIA 649’da konfigürasyon yönetiminin 5 temel prosesten oluştuğunu ifade ediyor.

Şekil 4: EIA-649 CM Prosesleri

Konfigürasyon Yönetim Planlama ve Yönetimi, Ürün yaşam döngüsü boyunca CM kapsamına giren süreçleri belirlenmesini ve planlanmasını sağlar.

Konfigürasyon Tanımlama, Konfigürasyon tanımlaması, ürünlerin konfigürasyonunun tanımlandığı ve doğrulandığı temeldir; ürünler ve ürün konfigürasyon bilgileri etiketlenir; değişiklikler yönetilir; ve izlenebilirlik ürünün yaşam döngüsü boyunca korunur. Üründe müşteri isteklerini direk karşılayan, parça ve/veya kompleler “konfigürasyon elemanı (configuration item CI)” olarak ele alınır. Ürün yaşam döngüsü boyunca “temel/taban çizgisi (baseline)” olarak fonksiyonel, tahsis edilmiş, tasarım, ürün ve operayonel temel çizgisi olarak tanımlanan 5 bölüme ayrılır ve ürün bu temel çizgideyken donmuş kabul edilerek bir sonraki aşamaya geçirilir.

Şekil 5: Geleneksel Konfigürasyonda Temel Çizgiler

Konfigürasyon Değişiklik Yönetimi, ürün üzerinde gerçekleşen değişikliğin takip edildiği yönetim sürecidir. Değişiklik “Mühendislik Değişik Talebi” olarak kayıt altına alınmaya başlanır ve değişiklik nedeni ayrıntılı açıklanması istenir. Değişiklik talebi benzersiz olarak numaralandırılır ve izlenmesi hedeflenir ve sonrasında büyük/küçük değişiklik olarak sınıflandırılır. Değişiklik talebi bir değerlendirme kurulu tarafından onaylandıktan sonra uygulama planı hazırlanarak uygulama başlatılır.

Konfigürasyon Durum Hesaplama, ürün yaşam döngüsü boyunca bir ürün ve ürün yapılandırma bilgileriyle ilgili doğru ve zamanında bir bilgi tabanı sağlar.

Konfigürasyon Doğrulama ve Denetim, Bir ürünün fiziksel, işlevsel ve arayüz gereksinimlerine uygunluğunu doğrulama onaylanmış ürün tanımı bilgileri, ürün konfigürasyonunu yönetmek için etkili temeli doğrular.

1. KONFİGÜRASYON YÖNETİMİ 2 (Configuration Management 2 CM2)

Dünyada PLM alanında danışmanlık veren Cimdata CM2’yu, kurumsal operasyonel mükemmelliğe ulaşmak için değişimi barındırmak ve gereksinimleri açık, kısa öz ve doğru bir ön koşul olarak tutmak için tasarlanmış bir iş metodolojisi olarak tanımlamaktadır. CM2 IpX tarafından geliştirilmiştir.

CM2 ürünü oluşturan ve kullanıcısı olan her bilgiyi gereksinim olarak kabul eder. Gereksinimlerin açık, kısa öz ve doğru olması ile ürünün israfsız yönetileceğini savunur.

CM2 tabanlı süreçler CM'nin ötesine geçer, bir işletmenin genel değişimini kapsar ve daha iyi karar verme ve tutarlı etki analizi sağlamak için uygulamalar geliştirir. CM2 ilkeleri maliyeti düşürmek ve verimliliği artırmak için bir ürünün yaşam döngüsü yönetiminin kapsadığı alanları kapsar.

CM2 özellikli bir kuruluşun anahtarı, iş süreci altyapısının oluşturulmasıdır. Proje, program ve temel iş süreci seviyelerinde planlama ve yürütme faaliyetleri geliştirilecektir. İş süreci altyapısının uygulanması, kurumsal operasyonel mükemmelliğe ulaşmak için bir ön koşuldur. CMII, konfigürasyon yönetimiyle ilgili tüm faaliyetleri tek bir şemsiye altında getirir ve konfigürasyonun her durumda gereksinimlerine uygun olmasını sağlarken değişime uyum sağlayabilen, belgelenen gereksinimleri açık, özlü ve geçerli tutabilen bir altyapı sağlar.

Şekil 6: CM2 Ürün İş Süreci Temel Altyapısı

CM2 ürünü kontrol etmek için dönemlere ayırmaz. Ürünü yaşam döngüsü boyunca tek bir temel çizgi ile kontrol etmeyi önerir. Bu temel çizgi korunması gereken tüm birincil öğeleri ve veri kümelerini içerir. Ürün gelişimini etkin bir şekilde yönetmek, birbirine bağlı çeşitli bilgi kümelerini toplu bir şekilde yönetmektir. Geliştirme süreci, değişime uyum sağlayabilmeli ve tüm bilgi setlerini senkronize tutabilmelidir.

CM2 dokümanı etkileyen her farklılığı değişiklik olarak kabul eder. Değişiklikler, her karmaşıklık derecesini ve değişen derecelerde aciliyet ve riski temsil eder. Değişiklikler, kuruluş içinde buna göre kategorize edilmeli ve yönlendirilmelidir. Değişikliklerin çoğu (%75 ila %85) nispeten basit ve düşük risklidir. Düşük riskli değişiklikler için Kurumsal Değişiklik Değerlendirmeleri (ECA) ve değişiklik kurulu işlevleri resmi kurullar tarafından değil, bireyler tarafından gerçekleştirilmelidir. Değişiklik yönetimini ise kapalı döngü olarak kurgular. Meydana gelen değişiklikleri kayıt eder, ilgili ürün parçacığına linkler ve onay sürecinden sonra değişiklik üretilene kadar süreci tamamlamaz. CMII sadece değişim sürecinin kendisiyle değil, aynı zamanda sorun raporunun nasıl oluşturulduğu, değişim etkisinin işletme genelinde ve ilgili gereksinimlere göre nasıl değerlendirildiği, değişiklik kararının nasıl yapıldığı, çeşitli paydaşa nasıl iletildiği ve değişikliğin işletme genelinde nasıl uygulandığı ile ilgilidir.  

1. CM2 İLE DİJİTALLEŞME

Şirketler süreçlerini dijital dönüşüm projeleri ile yeni bir boyuta taşımaktadır. Gerçek Kuzey iş modeli, CM2 süreç mükemmelliyet yaklaşımı altında sürdürülebilir iş dönüşümü elde etmek için gereken en iyi kaynakları birleştirmek IpX tarafından geliştirilen 8 adımdan oluşan modeldir.

1. Ekosistem Değerlendirmesi, bir kuruluşun çalışanları, süreçleri, sistemleri ve verileriyle ilgili güçlü yönleri ve fırsatları belirlemek için kullanılır.
2. Eğitim ve Sertifikasyon, değer ve sürdürülebilir dönüşüm elde etmek için CM2, RISE, Model Tabanlı Sistem Mühendisliği (MBSE), EIA-649, Belge Kontrolü, Yazılım Yaşam Döngüsü ve Yapı Bilgi Modellemesi (BIM), Kurumsal Yol Haritası odaklı işlevsel ve aşamalı, kapsamlı bir eğitim ve sertifika setlerini kapsar.
3. İş Katılımı Stratejisi, dikkate alınan dönüşüm yolculuğunun en değerli öğelerine öncelik vermek için kullanılan kapsamlı iyileştirme stratejisi.
4. Organizasyonel Değişim Yönetimi, IpX'in RISE modelini (Katılım yoluyla Tutma, Hizmet ve Eşitlik) kullanarak, değişimi yönetmek için işbirlikçi bir zihniyet ve dağıtım yöntemlerinin tanıtımı.
5. Entegre Süreç Mükemmelliği, artan çalışan katılımı, daha fazla işbirliği, hesap verebilirlik ve sahiplenme ile sonuçlanan süreç iyileştirmeye odaklanır.
6. Dijital Dönüşüm, bir organizasyonun ürün tasarımı ve teslimat yeteneklerinin BT'yi etkinleştirmesi.
7. Başarıyı garantileyen net hedefler, kısa göstergeler ve geçerli ve ölçülebilir dönüşüm planları belirleyen Performans İzleme.

Şekil 7: IpX Gerçek Kuzey iş modeli

CM2 tabanlı kurumsal işletim modeli ve modern dijital platformlar tarafından desteklenen Gerçek Kuzey yaklaşımı, iş süreçleri ve bunların etkinleştirilmesi iş yapmak için kullanılan başlıca organizasyonel faaliyetleri ve işlevleri temsil eder ve bu süreç ve sistemlerin merkezinde bu açık, özlü ve geçerli veriler yer alır. IpX, bir kuruluşun verilerini basit bir araçtan çok daha fazlası olarak görür. IpX'e göre, bir kuruluşun entelektüel varlıklarını kullanmasına, mevcut ürün tekliflerini optimize etmesine ve yarının ürünlerini kavramsallaştırmasına ve teslim etmesine olanak tanıyan temel yapı taşlarını oluşturan kuruluşun DNA'sıdır. IpX'in Başkanı Bay Joseph Anderson, “…artık bilgi ve malzeme arasında bir fark olmayacak çünkü ürünler dinamik olarak uygulama ve destekleyici bilgilerle bağlantılı olacak” diyor. “Bir şirketin verileri basit bir araçtan çok daha fazlasıdır, kuruluşların DNA'sıdır” diyerek devam ediyor. Veriler ne kadar iyi olursa, kuruluş o kadar iyi çalışır.

Dijital İpliği, bir DNA zincirinin yapı taşlarına benzer şekilde kurumsal disiplinler ve veri kümeleri arasındaki dijital bağ dokusu olarak düşülmektedir. Ürünün parçalarını ve kurumsal verileri ürün yaşam döngüsü boyunca dijital platformlar kullanılarak birbirine bağlanmasını tarifler. Aynı zamanda bir ürün veya proje yaratmak için birbirlerinin üzerine inşa edilen dijital ikizlerdir.

Şekil 8: IpX DNA Zinciri

Her DNA zinciri “as-…” yapılarından oluşan birer dijital ikizdir. Bu birbirine bağlı zincir yapısı ile bir kuruluşta meydana gelen değişikliğin kapsamının yalnızca yaşam döngüsündeki mevcut noktasında değil, aynı zamanda, alınan kararların kuruluşun tüm yaşam döngüsünü ele almasını sağlamak için bir öngörü oluşturmaktadır.

Günümüzde ürün üzerinde PLM araçlarının etkisi çok konuşulsa da asıl önemli olan bilgiyi içinde barındıran tüm kurumsal dijital araçların (ERP, MES,PLM,CRM gibi)  birbiri ile entegre şekilde çalışması sağlanarak veride sürekliliğin sağlanmasıdır. CM2 bu noktada ürün ile birlikte veri, form, kayıt ve metadatayı tek bir temel yapıda ele alarak konfigürasyon yönetiminin kapsamını ortaya koyarak ve önemini vurgulamaktadır.

SONUÇ

Dijital ürün verilerinin çoğalmasıyla mühendislik PDM yazılımının artan kullanımı, daha az değil, daha yetenekli CM araçlarına olan ihtiyacı teşvik etme etkisine sahipti. Yeni nesil CM yazılımının CM'nin beş yol gösterici ilkesini tam olarak benimsemesi beklenmişti. Bu olmazsa olmaz CM yeteneklerini elde etmek için havacılık ve savunma gibi endüstriler tescilli yazılımlara milyonlarca dolar yatırım yaptı. Tam CM işlevselliği eklemek için mevcut PDM uygulamalarını özelleştirme girişimleri başarısız oldu. 80'lerin ve 90'ların sonlarında endüstri odaklı çözüm sağlayıcılarından ticari olarak rafta hazır (COTS) CM yazılımı ortaya çıktı. Bu, 1989'da piyasadaki ilk istemci-sunucu CM yazılımını sunan CMstat'ı içeriyordu. COTS yazılımının benimsenmesi, eski CM kodunun bulunduğu anabilgisayarlardan istemci-sunucu mimarilerine ve daha sonra web tabanlı uygulamalara bilgi işlem geçişi ile hızlandırılmıştır. Konfigürasyon yönetimi geçmişi boyunca, yeni nesil CM yazılımı kullanıcıların benzersiz CM gereksinimlerini ve belirli endüstrilerin iş akışı süreçlerini ele almaya keskin bir şekilde odaklanılması nedeniyle hızlı kabul gördü. 90'ların sonunda ve 2000’lerde PDM yazılımının yetenekleri sadece ürün mühendisliği ihtiyaçlarını karşılamanın çok ötesinde genişledi. Birçoğu, tüm işletmeyi ve genişletilmiş tedarik zincirini destekleyebilen PLM özellikli çözümler olarak büyüdü veya yeniden markalandı. Yeni yazılım modülleri şirket içinde geliştirildi veya satın alındı, daha sonra ürün yaşam döngüsünün dijital desteğini sağlamak için entegre edildi veya bir araya getirildi. Bu yeni PLM uygulamaları arasında proje yönetimi, portföy yönetimi, gereksinim planlaması, maliyet yönetimi, model tabanlı sistem mühendisliği, dijital üretim, simülasyon, süreç optimizasyonu ve elbette konfigürasyon yönetimi yer aldı. Hep birlikte, örgütsel siloları çökertecek ve böylece işletmeyi dönüştürecek gerçeğin tek bir versiyonunu sunmaya söz verdiler. Fakat şirket içerisindeki tüm süreçleri yönetmek ile yola çıkan PLM yazılımları uyulama noktasında şirketleri yordu. PLM projelerin sürelerinin uzaması yazılıma olan güven kaybına neden olmuştur.

CIMdata, PLM yazılımlara olan güvenin yeniden kazanılması için basitleştirerek “Product Innovation Platform” ürün inovasyon platformu, süreç, yaşam döngüsü aşaması ve sistem fikri, karlılık yönetimi ve kalite ve uyumluluk gibi teknik alanlar gibi gelişen bir dizi işlevsel etki alanını kapsamaktadır. Bunlar, özünde bir ürün inovasyon platformunu yeni nesil PLM sağlayan çözümlerin etkinleştiricisi yapan bir “sistem sistemi” yaklaşımıyla platform tarafından yönetilmesi önerilmektedir.

Aynı zamanda konfigürasyon yönetimi süreçlerine uyum sağlayacak şirket yapılarına göre esnek iş akışlarının kurgulanacağı yazılım araçlarının tercih edilebilir olduğu öngörülmektedir.

KAYNAKLAR

1. SABAH - 10/12/2006 - Toshiba da Sony'nin pillerini geri çağırdı
2. Volvo, 19 bin adet aracını geri çağırmaya hazırlanıyor (t24.com.tr)
3. Towards Integrated Configuration Change Management (CMII) - virtual+digital (virtual-digital.com)
4. Yapılandırma Yönetimi Yazılımının Kısa Geçmişi — CMstat
5. Baseline items in Software Development - GeeksforGeeks
6. Beyond PLM (Product Lifecycle Management) Blog Why complexity is killing PLM and what are future trajectories and opportunities? - Beyond PLM (Product Lifecycle Management) Blog
7. A Brief History of Configuration Management Software — CMstat
8. Ürün İnovasyon Platformları: Tanım, İşletmedeki Rolleri ve Uzun Vadeli Uygulanabilirlikleri (Pozisyon Kağıdı) - CIMdata
9. You searched for CMII - virtual+digital (virtual-digital.com), Lionel Grealou
10. PLM and Configuration Management (CM) | Jos Voskuil's Weblog (virtualdutchman.com)
11. MDUX: The Future of Configuration Management
12. IPX2.pdf (cimdata.com)
13. INCOSE IS2019: The CM2 Digital DNA | IpX Perspectives | Institute for Process Excellence (ipxhq.com)
14. True North Enterprise Calibration: A New Model for Sustainable Business and Digital Transformation CIMdata Commentary
15. Semiha Yaşar , Ezgi Kalaycıoğlu CM2 ile Süreç Mükemmelliğine Ulaşmak
16. Black, K., Wozny, R. 2018. “CM2-01 Foundation of Operational Excellence Rev 049
17. Duygu Abadan Seven, A Thesıs Submıtted To The Graduate School Of Natural And Applıed Scıences Of Mıddle East Technıcal Unıversıty, Cm2-Based Physıcal Item Hıerarchy Implementatıon For A Product Lıfecycle Management System
18. Martin Eigner, System Lifecycle Management Martin Eigner Engineering Digitalization (Engineering 4.0)
19. Product Innovation Platforms: Definition, Their Role in the Enterprise, and Their Long-Term Viability, CIMdata Position Paper
20. Frank B. Watts, ENGINEERING DOCUMENTATION CONTROL HANDBOOK Configuration Management İn Industry